انواع گیربکس
گیربکسها، در واقع مجموعه ای از چرخ دنده ها و سایر اجزای مرتبط هستند که با همکاری یکدیگر، وظایف مهمی را در سیستمهای انتقال قدرت ایفا میکنند. در دنیایی مدرن امروزی، ماشینآلات و تجهیزات صنعتی در تمامی جنبه های زندگی نقش مهمی ایفا میکنند. بدون شک، چرخدندهها نقش مهمی در انتقال گشتاور بین محورهای گیربکس صنعتی داشته و در طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی استفاده میشوند.
برخی از رایج ترین انواع گیربکس ها در ادامه معرفی شده اند:
گیربکس حلزونی (warm gearbox)
گیربکس حلزونی با کاهش دور موتور و تبدیل 90 درجه ای جهت حرکت چرخشی ورودی، نیاز صنعتگران و مهندسان را برطرف میسازد .عملکرد گیربکس حلزونی بر پایهی درگیری مارپیچ با دندانههای چرخ مارپیچی استوار است. چرخش مارپیچ، چرخ حلزون را به حرکت در میآورد و با توجه به گام مارپیچ و تعداد دندانه چرخ حلزون، سرعت چرخش به طور قابل توجهی کاهش مییابد.
بیشترین کاربرد گیربکس حلزونی در صنایع، دستگاه ها و ماشینآلات سبک مانند بالابر، پله برقی، دستگاه بسته بندی، کانوایر یا نوار نقاله، چرخاندن تنور در نانوایی ها، چرخاندن بیلبورد های تبلیغاتی شهری و … است.
گیربکس هلیکال:
گیربکس هلیکال یکی از انواع گیربکس صنعتی کاهنده است که از چرخدنده های مارپیچ (هلیکال) برای انتقال نیرو بین دو شفت استفاده میکند. طراحی خاص چرخدنده های هلیکال باعث شده است تا درگیری بهتری در مقایسه با چرخ دنده های ساده ایجاد کنند. در گیربکس هلیکال دندهها به صورت مورب و مارپیچی طراحی شده اند. این طراحی منحصر به فرد، مزایای متعددی را به همراه دارد:
- کاهش صدا: حرکت مارپیچی دندهها در هلیکال، اصطکاک و صدا را به طور قابل توجهی کاهش میدهد و عملکردی آرام و کمصدا را به ارمغان میآورد.
- انتقال توان بالا: نقش کلیدی در انتقال قدرت ایفا میکنند.
- کاهش لرزش: حرکت نرم و روان دندهها در گیربکس هلیکال، لرزش و تنش کمتری را به سیستم انتقال قدرت وارد میکند.
بر اساس محل قرارگیری محورها (شفت)، شکل ظاهری و کاربرد به چهار دسته تقسیمبندی میشوند:
- گیربکس هلیکال شفت مستقیم
- گیربکس بیول هلیکال
- گیربکس هلیکال آویز
- گیربکس هلیکال شفت موازی
گیربکس خورشیدی(Planetary Gearbox)
امروزه در صنایع های مختلف برای کاهش یا افزایش دور، در صورت بالا بودن نسبت تبدیل و توان های بسیار بالا در فضاهای محدود و راندمان بالا، از گیربکس خورشیدی استفاده می شود. این گیربکس اسامی دیگری مانند سیاره ای یا منظومه ای دارد اما رایج ترین اسم آن گیربکس خورشیدی است. در گیربکس خورشیدی از مجموعهای از چرخدندهها به صورت منظم و هماهنگ استفاده میشود.
گیربکس چند محور:
در دنیای پرشتاب صنعت، گیربکسهای چند محور نقشی مهمی در انتقال قدرت به چندین محور به طور همزمان ایفا میکنند. این شاهکارهای مهندسی با طراحی منحصر به فرد، در طیف گستردهای از کاربردها از جمله ماشینآلات سنگین، خودروهای آفرود وماشین آلات کشاورزی مورد استفاده قرار میگیرند. در گیربکس های چند محور از چرخ دنده هلیکال و کرانویل پینیون استفاده می شود اما بیشتر از چرخ دنده هلیکال استفاده می شود تا گشتاور بالایی داشته باشیم.
متداول ترین گیربکس چند محور، گیربکس روسی است که با نام گیربکس قورباغه ای یا سری pm هم شناخته می شود. ویژگی گیربکس روسی قورباغه ای تحمل شوک و بارهای سنگین است و ایراد آن ها اندازه بزرگ و وزن زیاد است.
گیربکس هارمونیک درایو:
گیربکس هارمونیک درایو به گیربکسی اطلاق می شود که مکانیزم آن بر اساس تئوری تنش و موج دنده ها استوار است این گیربکس به نام های چرخدنده موج کرنش یا موج فشاری نیز شناخته میشود. در برنامههای کنترل حرکت از این گیربکس برای افزایش دقت و اطمینان استفاده میشود.
گیربکس هارمونیک درایو به سه بخش اصلی تقسیم میشود:
- مولد موج (Wave Generator)
- حلقه انعطافپذیر (Flexible Spline)
- حلقه دایرهای یا رینگ بیرونی (Circular Spline)
نوع قرار گیری چرخ دنده ها بر اساس اجزای انعطاف پذیری صورت گرفته تا گشتاور مورد نیاز را با کمترین عکس العمل فراهم نماید. همین نوع طراحی منحصربهفرد آن را از دیگر سیستمهای دندهای که به طور سنتی طراحی شدهاند، متمایز میکند.
برخی از کاربردهای گیربکس هارمونیک درایو:
- سیستمهای کنترل حرکت
- سیستمهای هوافضا و ماهوارهها
- اتوماسیون و ماشین آلات
- دستگاهها و تجهیزات پزشکی
- انواع تجهیزات صنعتی
- سیستمهای انرژی تجدیدپذیر
- و….
اورهال گیربکس چیست؟
اورهال گیربکس، فرایندی فراتر از یک تعمیر ساده است. در این فرآیند، گیربکس به طور کامل باز میشود، تمامی قطعات آن به دقت بررسی و تمیز میشوند و قطعات معیوب یا فرسوده با قطعات نو و اورجینال تعویض میشوند.
چه زمانی باید گیربکس را اورهال کرد؟ علائم متعددی میتوانند نشاندهندهی نیاز به اورهال گیربکس باشند. از جملهی این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- دشواری در تعویض دنده
- صدای غیرمعمول
- لرزش
- نشت روغن از گیربکس
- عملکرد ضعیف: کاهش شتاب